تشخیص سنگ اصل از بدل، متد ها و راهکارهایی دارد که در خرید و فروش سنگ های قیمتی اهمیت دارد. همچنین،یاد خواهید گرفت که تفاوت سنگ اصل از بدل چیست.در این مقاله توضیح داده میشود که چگونه میتوان سنگهای قیمتی اصل را از سنگهای جعلی و بدل تشخیص داد. روش‌ها و اصول اساسی در حوزه گوهر شناسی بررسی می‌شوند.
سنگ ها در حوزه تشخیص اولیه به سه دسته ی سنگهای اصل ( طبیعی) ، ایمیتیشن ( اتمی) و سنتتیک تقسیم بندی می شوند.
تشخیص سنگ اتمی Imitation
سنگ اتمی: اصطلاح اتمی یک اصطلاح رایج در بازار ایران برای معرفی سنگ های غیر اصل می باشد که به آن در علم گوهرشناسی imitation گفته می شود. از جنس شیشه است و فقط از لحاظ رنگ مشابه سنگ اصل می باشد.
تشخیص سنگ سنتتیک
سنگ سنتتیک:از لحاظ خواص فیزیکی و شیمیایی (چگالی، رنگ، ضریب انکسار نور) مشابه سنگ اصل بوده اما در محیط آزمایشگاهی تولید شده است.
سنگ راف یاقوت سرخ سنتتیک
سنگ اصل (طبیعی) چیست؟
“سنگ طبیعی” به کانی هایی که از معادن استخراج شده اطلاق می شود که در طی میلیون ها سال بر اثر فشار و شرایط خاص تشکیل شده است؛ که معمولا به صورت بلورهای چند وجهی یافت میشود مانند زمرد و یاقوت.
سنگ معدن یاقوت سرخ اصل
تشخیص و شناسایی سنگ اصل از بدل
- مرحله ۱: سنگ (گوهر) را تمیز کنید.
- مرحله ۲: شناسایی سنگ با لوپ جهت بررسی خصوصیات فیزیکی.
- مرحله ۳: تشخیص سنگ با بررسی میکروسکوپ.
- مرحله ۴: تغییر رنگ سنگ را بررسی کنید.
- مرحله ۵: جهت تشخیص و شناسایی سنگ با استدلال قیاسی: مشاهدات برش،مشاهدات رنگ.
تشخیص سنگ قیمتی ناشناخته
- مرحله ۱ – مشاهده اولیه سنگ: رنگ، شفافیت و وزن مخصوص.
- مرحله ۲ – سنگ را روشن کنید و آن را لوپ کنید: پدیده های نوری و درخشش.
- مرحله ۳ – شناسایی و تعیین ضریب شکست و انکسار دوگانه (تست دوشکستگی) در سنگ
- مرحله ۴ – تشخیص سنگ با تعیین انکسار منفرد در مقابل مضاعف.
چگونه بفهمیم یک سنگ قیمتی واقعی است یا نه؟
ساده ترین راه برای انجام همین کار این است که به دنبال عیوب باشید. به دلیل فشار بسیار زیادی که تحت آن ایجاد می‌شوند، بیشتر سنگهای قیمتی دارای اجزای مختلفی مانند پر، کریستال و سوزن هستند. برای پیدا کردن آنها، سنگ خود را زیر یک نور روشن نگه دارید و آن را از طریق یک لوپ ۱۰x جواهر مشاهده کنید.نمونه هایی از سنگ های قیمتی و جواهرات در سایت تک طلا:
آیا اپلیکیشنی برای شناسایی سنگ های قیمتی وجود دارد؟
اپلیکیشن Rock Identifier به شما کمک می کند تا به سرعت شناسه کریستال، شناسه گوهر و شناسه معدنی را شناسایی کنید. در هر یک از نتایج شناسایی، برنامه شناسه سنگ اطلاعات دقیق سنگ/کریستال را ارائه می دهد که شامل: نام، فرمول شیمیایی، سختی، تغییرات رنگ و غیره است.
چندی پیش، شناسایی سنگ های قیمتی با مجموعه کوچکی از ابزارهای مورد استفاده برای اندازه گیری خواصی مانند ضریب شکست و وزن مخصوص انجام شد. گوهرشناسان باتجربه می توانند تقریباً هر نوع جواهری را تنها با یک رفرکتومتر، یک پلاریسکوپ، مجموعه ای از مایعات با وزن مخصوص، یک طیف سنجی و یک میکروسکوپ دوچشمی شناسایی کنند.
شناسایی سنگ های قیمتی در خانه
اولین گام این است که با چشمان غیر مسلح، وجود هرگونه ماده ای را روی سنگ بررسی کنید. اگر نمی‌توانید با چشم‌های غیرمسلح هیچ ناخالصی ای را ببینید، از یک ذره‌بین با بزرگ‌نمایی حداقل ۱۰ برابری استفاده کنید تا متوجه شوید که آیا این سنگ جواهر دارای اجزایی است یا خیر. اگر هر کدام را پیدا کردید، پس آنها سنگهای قیمتی واقعی هستند.
چگونه می توان تشخیص داد که یک سنگ اصل است یا بدل؟
در اینجا چند مورد از رایج ترین روش های تشخیص سنگ اصل از بدل آورده شده است:
بازرسی بصری: سنگ طبیعی و اتمی ظاهر متفاوتی دارند. سنگ طبیعی اغلب از نظر شکل نامنظم است و ظاهری طبیعی و ارگانیک دارد.
وزن: سنگ طبیعی معمولاً سبک تر از سنگ اتمی است.
صدا: هنگام ضربه زدن، سنگ طبیعی صدایی آرام تولید می کند.
بهترین اپلیکیشن رایگان برای شناسایی سنگ ها چیست؟
Rock Seeker برنامه ای برای کمک به شناسایی و مطالعه بیشتر در مورد هزاران سنگ اصل و اتمی از سراسر جهان است.
آیا می توانم از یک سنگ عکس بگیرم و آن را شناسایی کنم؟
سنگ ها و کانی ها باید از همه دیدگاه ها برای شناسایی دقیق بررسی شوند. شناسایی سنگ اصل از بدل به وسیله ی عکس بسیار دشوار است. بهترین نتایج را با بردن سنگ یا کانی خود به یک منبع مطلع، جایی که بتوان آن را از نزدیک بررسی کرد، به دست خواهید آورد.
آیا سنگ قیمتی واقعی نور را منعکس می کند؟
نوری که از میان یک سنگ عبور می کند، سطح سنگ-هوا را قطع می کند. اگر از زاویه بحرانی عبور کند (نسبت به سطح عادی اندازه گیری شود)، از سنگ خارج می شود. اگر از زاویه بحرانی عبور کند، در داخل منعکس می شود.
جواهرات تقلبی (بدلی) چه نام دارند؟
شفافیت بسیار خوب ممکن است اولین نشانه ای باشد که با یک ماده مصنوعی سروکار دارید، زیرا تعداد کمی از جواهرات طبیعی تا ۱۰ برابر بسیار کمتر پاک هستند. اگر نمی توانید اجزای طبیعی را با لوپ پیدا کنید، احتمالاً یک سنگ مصنوعی دارید. اگرچه این ملاک نیست، اما یک سرنخ قوی است.صنعت جواهرسازی از اصطلاح “شبیه ساز” برای اشاره به موادی مانند CZ استفاده می کند که مانند جواهری دیگر به نظر می رسد و به عنوان جایگزین آن استفاده می شود اما ترکیب شیمیایی، ساختار کریستالی و خواص نوری و فیزیکی بسیار متفاوتی دارد.
تجزیه و تحلیل پیشرفته سنگ ها
با معرفی مواد مصنوعی و بهسازی های جدید، و همچنین افزایش قابل توجه در تعداد انواع جواهر در بازار، آزمایشگاه های گوهرشناسی به طور فزاینده ای به فناوری پیشرفته برای شناسایی مطمئن سنگ های قیمتی وابسته هستند.
استفاده از ابزارهای علمی برای شناسایی سنگ های قیمتی امکان تصمیم گیری در مورد موارد پیچیده را به روشی تکرار پذیر و قابل تأیید می دهد. موارد زیر خلاصه‌ای از ابزارهای پیشرفته‌ای است که اکنون در بسیاری از آزمایشگاه‌های گوهرشناسی پیشرو در جهان استفاده می‌شوند:
تشخیص سنگ اصل باطیف سنج مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR)
طیف سنجی مادون قرمز میزان جذب نور مادون قرمز را اندازه گیری می کند. جذب به دلیل ارتعاشات در ساختار کریستالی است. این تجزیه و تحلیل می تواند برای کمک به جداسازی یک ماده جواهر از دیگری یا شناسایی انواع خاصی از درمان استفاده شود. به عنوان مثال، می توان از آن برای شناسایی کوارتز مصنوعی و طبیعی یا شناسایی اشباع پلیمری اوپال استفاده کرد.
تشخیص سنگ قیمتی با طیف سنج فلورسانس اشعه ایکس پراکنده انرژی (EDXRF)
سیستم EDXRF برای تجزیه و تحلیل عناصر درون یک ماده استفاده می شود. تابش اشعه ایکس باعث می شود اتم های موجود در نمونه انرژی را به شکل تابش فلورسنت آزاد کنند و اشعه ایکس حاصل می تواند برای تعیین عناصر شیمیایی موجود در جواهر تجزیه و تحلیل شود. عوامل رنگ آمیزی را می توان در بسیاری از مواد جواهر و همچنین عناصر دیگری که شواهدی از فرآیندهای تصفیه خاص هستند شناسایی کرد. به عنوان مثال، مس در تورمالین Paraiba به این صورت است:
طیف‌سنج شکست ناشی از لیزر (LIBS) و طیف‌سنج جرمی پلاسمای جفت القایی القایی با لیزر (LA-ICP-MS)
شناسایی سنگ های قیمتی با تکنیک پالس لیزری
این تکنیک ها شامل شلیک پالس های لیزری است که ذرات کوچک را از سطح ماده نمونه برش می دهد (فرایندی که به عنوان فرسایش لیزری شناخته می شود). این ذرات یونیزه می شوند (با حذف الکترون ها به یون تبدیل می شوند) و به یک ستون کوچک پلاسما تبدیل می شوند که رشد می کند. همانطور که پلاسما رشد می کند، اتم های گاز یونیزه شده نور طیفی ساطع می کنند که سپس آنالیز می شود. امضاهای طیفی منحصر به فرد امکان شناسایی عناصر را فراهم می کند. این می تواند برای تجزیه و تحلیل سریع فلزات به منظور مرتب سازی و / یا نظارت بر ترکیب در طول پردازش استفاده شود. این روش ها می توانند عناصر سبکی مانند بریلیوم را که توسط FTIR یا EDXRF شناسایی نمی شوند، شناسایی کنند. مقادیر بسیار کمی از عناصر کمیاب که می توانند به شناسایی منشا جغرافیایی یک سنگ قیمتی کمک کنند نیز می توانند شناسایی شوند.
شناسایی سنگ با طیف سنجی رامان
اثر رامان یک تغییر در طول موج نور است که هنگام عبور نور از یک محیط شفاف رخ می دهد. این منجر به پراکندگی نور در الگوی متمایز از ماده عبور دهنده می شود. از آنجایی که هر ماده دارای الگوی طیفی متمایز خود است، از اثر رامان می توان به عنوان ابزاری برای تشخیص سنگ اصل از بدل استفاده کرد. در جایی که LIBS و LA-ICP-MS اندکی برای مواد مورد آزمایش مخرب هستند، طیف‌سنجی رامان نیازی به نمونه‌برداری مخرب ندارد.
بررسی سنگ قیمتی با طیف سنج مادون قرمز تبدیل فوریه قابل حمل (FT-IR)
برای بررسی طبقه بندی سنگهای مصنوعی و سنگهای طبیعی استفاده می شود. بهبود کیفیت در برخی از سنگ های قیمتی مانند یشم فشرده شده با پلیمر را بررسی کنید و زمرد شفافیت خود را با روغن یا پلیمر و غیره افزایش می دهد.
تشخیص سنگ اصل با اسپکتروفتومتر UV-Vis-NIR
برای بررسی جواهراتی که تحت عملیات حرارتی قرار گرفته اند مانند یاقوت و یاقوت کبود استفاده می شود. طبقه بندی سنگهای مصنوعی و سنگهای طبیعی را بررسی می توان کرد. منشا جواهر را میتوان بررسی کرد. بهبود کیفیت در برخی از جواهرات و طبیعی بودن رنگ الماس و غیره را می توان بررسی نمود.
تمامی جواهرات موجود در تک طلا از سنگ های اصلی ساخته شده اند. انواع سنگ های قیمتی و جذاب در سایت تک طلا:
